Od pewnego czasu przestrzeń publiczną elektryzuje informacja o tym, że zajdą istotne zmiany w płacy minimalnej. Od 1 stycznia 2026 roku miała ona być rozumiana jako płaca zasadnicza, co w praktyce oznaczałoby dla wielu pracowników, szczególnie tych ze sfery budżetowej, istotne podwyżki. Znamy już wersję projektu po konsultacjach.
Płaca minimalna będzie obliczana po staremu
Od kilku tygodni nie ustają publikacje dotyczące planowanych przez resort pracy rewolucyjnych zmian w zakresie płacy minimalnej. Do ich wprowadzenia miało dojść przy okazji implementowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej (termin implementacji upłynął 15 listopada 2024 r.). Jak wynikało z projektowanych przepisów w wersji przed uzgodnieniami międzyresortowymi i konsultacjami publicznymi, pensja minimalna miał po wprowadzeniu zmian oznaczać pensję zasadniczą, a do przewidzianego ustawowo limitu miały nie zaliczać się przysługujące pracownikowi dodatki do wynagrodzenia zasadniczego. To oznaczałoby sporą podwyżkę dla wielu pracowników, szczególnie tych zatrudnionych w jednostkach sfery budżetowej, w których wynagrodzenia przysługujące pracownikom składają się z wielu różnorodnych składników. Jednak jak się okazuje, po przeanalizowaniu opinii, które trafiły do resortu pracy w czasie prowadzonych konsultacji, projekt został zmieniony i w najbliższym czasie nie będzie można mówić o rewolucyjnych zmianach.
Jak wynika z projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (nr UC62), wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego w drodze negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego (art. 16 ust. 1). Nadal w terminie do 15 czerwca każdego roku Rada Ministrów będzie przedstawiała tej Radzie propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku następnym oraz propozycję wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku następnym. Projektowane przepisy nadal przewidują, że do obliczenia wysokości tego wynagrodzenia będą przyjmowane przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, jednak nie będą uwzględniane:
– nagrody jubileuszowej;
– odprawy pieniężnej przysługujące pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
– wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
– dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
– dodatek za staż pracy;
– dodatek za szczególne warunki pracy;
– dodatek funkcyjny;
– inne dodatki;
– premie i nagrody.
Skoro tak, to skąd wniosek, że rewolucyjnej zmiany nie będzie? Bo w projekcie wskazano, że co prawda ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, jednak wyjątkiem będą w tym zakresie:
– art. 2 pkt 1 oraz art. 16 ust. 3 pkt 7, czyli przepisy o dodatku funkcyjnym (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.),
– art. 16 ust. 3 pkt 8, czyli przepis dotyczący innych dodatków (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2027 r.),
– art. 16 ust. 3 pkt 9, czyli przepis dotyczący premii i nagród (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2028 r.).
Pracownicy budżetówki i tak skorzystają na zmianach
Oznacza to, że choć resort nie zrezygnował całkowicie z wyłączenia wskazanych składników wynagrodzenia z pensji minimalnej, to jednak znacząco odsunął i rozciągnął ten proces w czasie. W ostatecznym rozrachunku do tego wyłączenia dojdzie, jednak trzeba będzie na nie poczekać znacznie dłużej niż do 1 stycznia 2026 roku, jak zapowiadano. Jak już wspomniano, regulacje te wpłyną najmocniej na wysokość zarobków pracowników sfery budżetowej, bo to ich płaca najczęściej składa się obok pensji minimalnej także z wielu innych składników.
Warto zwrócić uwagę również na to, że aby uniknąć nieporozumień interpretacyjnych, w projekcie, o którym mowa zamieszczono również definicje kilku istotnych pojęć. Na przykład, przez dodatek funkcyjny ustawodawca na gruncie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu rozumie dodatek do wynagrodzenia przysługujący pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku związanym z kierowaniem zespołem oraz pracownikowi koordynującemu wykonywanie określonych zadań, a także innemu pracownikowi, który jest uprawniony do dodatku funkcyjnego, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę. Z kolei innym dodatkiem będzie dodatek do wynagrodzenia inny niż dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej, dodatek za staż pracy, dodatek za szczególne warunki pracy, dodatek funkcyjny, przysługujący pracownikowi w szczególności za posiadanie dodatkowych umiejętności lub za wykonywanie dodatkowych czynności lub z tytułu okresowego zwiększenia zakresu obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań lub w celu zmotywowania do pracy albo ze względu na charakter pracy lub warunki wykonywania pracy, przysługujący pracownikowi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.
